Wanneer je als ondernemer personeel aanneemt, is dat altijd spannend. Er kleven een hoop werkgeversverplichtingen aan die vooral de werknemer beschermen, met als gevolg dat jij als ondernemer het risico loopt om langdurig te betalen voor een medewerker met hoog ziekteverzuim of ondermaatse prestaties. Daarom is het sollicitatiegesprek zo’n belangrijk moment. Dit is het moment waarop je een zo goed mogelijke inschatting van iemand moet maken voordat je de knoop doorhakt of je diegene aanneemt. We hebben een lijstje gemaakt van de vragen die je in ieder geval moet stellen tijdens een sollicitatiegesprek.
Kwaliteit of deadline?
Het liefst allebei natuurlijk, maar deze vraag helpt je wel om een inschatting van een persoon te maken. Is het een perfectionist? Kan hij of zij goed omgaan met deadlines? Is hij of zij bereid om ondermaats werk te leveren vanwege een deadline? Een juist antwoord op deze vraag is objectief bekeken niet mogelijk, maar jij als ondernemer weet natuurlijk wel wat je uiteindelijk het belangrijkst vindt.
Waar zie je jezelf over vijf jaar?
Het ambitieniveau van een sollicitant zegt ook iets over die persoon. Zegt de sollicitant dat hij of zij over vijf jaar nog steeds in deze functie zit, dan weet je dat je te maken hebt met iemand die gaat voor zekerheid boven ambities. Laat de sollicitant doorschemeren zichzelf elders dan in jouw bedrijf te zijn over vijf jaar, dan heb je er geen loyale medewerker aan. Idealiter wil diegene zich bewijzen om mee te groeien met het bedrijf. Zie jij echter geen doorgroeimogelijkheden binnen het bedrijf, dan is het wel zo netjes om daar eerlijk over te zijn.
Wat zijn je minder goede eigenschappen?
Iemand die bij zichzelf geen slechte eigenschappen kan herkennen, is in de regel iemand die ook niet goed met kritiek zal kunnen omgaan en die moeite zal hebben om zichzelf te verbeteren (of te laten verbeteren). Iemand die met een waslijst aan slechte eigenschappen komt, is onvoldoende overtuigd van zichzelf en zal zich onvoldoende laten kennen binnen het bedrijf. Iemand die alleen op de proppen komt met ‘ik ben perfectionistisch’ probeert de vraag te ontwijken. Ga voor de persoon die zijn of haar zwakke plekken kan herkennen maar ook in staat lijkt om er het beste van te maken.
Wat spreekt jou aan in deze functie?
Dit kan een cruciale vraag blijken te zijn, want uit dit antwoord kun je ontginnen of de sollicitant het juiste beeld heeft van de functie en met het juiste enthousiasme op de functie solliciteert. Iemand die deze vraag onvoldoende kan beantwoorden heeft het gesprek niet goed voorbereid en weet ook niet goed waar hij of zij aan begint. Dat kan, maar als je zo iemand aanneemt, is de kans groot dat hij of zij een flinke aanlooptijd nodig heeft om in de functie te groeien.
Waar word je gelukkig van?
Dit is een beetje een strikvraag. Veel mensen worden gelukkig van hun gezin en hun vrienden, sporten, vakanties of hobby’s. Maar het gaat erom in wat voor soort werk ze zich het meest op hun plek voelen. De truc is dus om hier te achterhalen of er raakvlakken zijn met de functie die jou doen geloven dat deze persoon zich op z’n plek gaat voelen op het werk. Mensen die zich goed voelen in hun baan, hebben meer enthousiasme en ambities voor het werk, en ook meer energie. Dat verkleint ook de kans op een eventuele burn-out of bore-out.
Vind je het goed als ik een oud-werkgever bel om wat vragen te stellen over jou als werknemer?
Iemand die niets te verbergen heeft, heeft niets te vrezen. Als de sollicitant bij deze vraag in de verdediging schiet, kan dit erop duiden dat hij of zij bij andere werkgevers een slechte indruk heeft achtergelaten. Dat zou een zogenaamde red flag zijn. Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat de sollicitant niet wil dat zijn of haar huidige werkgever erachter komt dat hij of zij op zoek is naar een andere baan. Als dit het geval is, zal de sollicitant dat antwoord ook geven op je vraag. Je kunt dan altijd nog vragen of je een eerdere werkgever zou mogen bellen.
Niets van dit neemt weg dat het altijd een gok blijft of je de juiste persoon aanneemt. Maar met de juiste vragen en interpretatie kun je het risico op een ongeschikte werknemer (of zelfs een rotte appel) wel verkleinen.
