Het ondernemerschap kent voordelen en nadelen. Bij die nadelen hoort bijvoorbeeld dat je zelf verantwoordelijkheid bent voor je pensioenopbouw en zelf voorzieningen moet treffen voor arbeidsongeschiktheid. Daar staan verschillende voordelen tegenover. De vrijheid die je kunt voelen als zelfstandig ondernemer ten opzichte van een werknemer in loondienst is natuurlijk een voornaam voorbeeld, maar er zijn vooral ook belastingvoordelen die het gunstig maken om te ondernemen. Echter zorgt het grote aantal zzp’ers ook voor kopzorgen voor de overheid, en dat heeft tot gevolg dat de voordelen langzamerhand beginnen te verdampen. De afbouw van de zelfstandigenaftrek is daar een goed voorbeeld van.
Wat is de zelfstandigenaftrek?
De zelfstandigenaftrek is een gunstige fiscale regeling die enkel geldt voor zelfstandig ondernemers. Hierdoor mag je als ondernemer bij je aangifte inkomstenbelasting een vast bedrag van je winst aftrekken. Als gevolg daarvan betaal je minder inkomstenbelasting. Om in aanmerking te komen voor de zelfstandigenaftrek, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen, waaronder het urencriterium van 1.225 gewerkte uren per jaar in je onderneming. De regeling is ooit in het leven geroepen om ondernemerschap te stimuleren en te ondersteunen. Dat heeft goed gewerkt, want het aantal ondernemers in Nederland is de laatste jaren sterk gegroeid, mede als gevolg van dit belastingvoordeel. Inmiddels wordt de regeling echter in stappen fors afgebouwd.
Waarom bouwt de overheid de zelfstandigenaftrek af?
Het stijgende aantal ondernemers zorgt ervoor dat de overheid veel belastinginkomsten misloopt. Daarnaast zorgt de zelfstandigenaftrek voor een discrepantie tussen de belastingdruk voor werknemers en die voor ondernemers. Ondernemers houden bepaalde aftrekposten, maar de overheid wil de fiscale verschillen tussen zelfstandigen en werknemers kleiner maken om de belastingdruk eerlijker te verdelen. Dat levert echter wel een groot verschil op voor zelfstandigen. Ooit bedroeg de zelfstandigenaftrek namelijk meer dan 7.000 euro, maar sinds 2020 wordt deze in stappen afgebouwd. Dit jaar daalt de aftrek al naar 2.470 euro, en in 2027 blijft er nog slechts 900 euro zelfstandigenaftrek over.

Wat betekent dit concreet voor ondernemers?
Het afbouwen van de zelfstandigenaftrek betekent zonder meer dat er een hogere belastingdruk ontstaat voor veel zelfstandigen. Hoeveel extra belasting je betaalt, hangt af van je inkomen en persoonlijke situatie. Feit is dat de financiële impact aanzienlijk kan zijn. Laten we dit illustreren met een rekenvoorbeeld waarbij er sprake is van een winst van 40.000 euro. In 2024 heb je dan een zelfstandigenaftrek van 3.750 euro, wat bij een belastingtarief van 37,05 procent neerkomt op een belastingvoordeel van ongeveer 1.390 euro. In 2025 wordt dit voordeel verlaagd naar 913 euro door de afname van de aftrek naar 2.470 euro. Vanaf 2027, wanneer de aftrek nog slechts 900 euro bedraagt, is het overgebleven belastingvoordeel dan nog maar 333 euro. Dat betekent dat er een aanzienlijk verschil van meer dan 1.000 euro aan belasting die je méér moet betalen is in vergelijking met 2024.
Hoe kun je je voorbereiden op de afbouw van de zelfstandigenaftrek?
De afbouw van de zelfstandigenaftrek betekent dat je als ondernemer voor een uitdaging komt te staan. Er blijven immers minder inkomsten over door de verlaging van de regeling. Dat houdt in dat het verstandig is om dit in te calculeren en te overwegen wat je kunt doen om die klap op een goede manier op te vangen. Feit is dat je nog steeds profiteert van andere fiscale voordelen, zoals de mkb-winstvrijstelling. Hiermee kun je 14 procent van je winst aftrekken. Maak ook slim gebruik van investeringsaftrek, wat daarmee kun je een deel van de investeringen die je maakt in bedrijfsmiddelen aftrekken. Belangrijk is echter wel om voldoende geld te reserveren voor de belasting in de wetenschap dat je meer gaat betalen. Probeer zelf te berekenen of laat je voorrekenen hoeveel meer belasting je de komende jaren zult betalen als gevolg na de afbouw van de zelfstandigenaftrek en zorg ervoor dat je dit bedrag ook opzij zet. Zo voorkom je verrassingen bij de belastingaangifte. Probeer als mogelijk ook je verdienvermogen te vergroten om zo je inkomsten te verhogen, zodat je het verschil kunt compenseren. Denk bijvoorbeeld aan het verhogen van je tarieven binnen de grenzen van redelijkheid. Overweeg ook het uitbreiden van je diensten of het aantrekken van nieuwe klanten.
Meer om op voor te bereiden
Hoewel de zelfstandigenaftrek dus al een aantal jaar in afbouw zit en je daar mogelijk al wat van gemerkt hebt, is er verstandig om in te calculeren dat er ook dit jaar weer iets vanaf gaat en de toekomst dus nóg meer. Dat is overigens niet het enige dat verandert voor ondernemers. Waar je voorheen een belastingvoordeel had op de aanschaf van bestelauto’s ten opzichte van personenauto’s vervalt deze per 2025. Ondernemers moeten voortaan ook belasting (bpm) betalen wanneer zij een bestelauto kopen. Hoeveel die belasting precies bedraagt, hangt mede af van de CO2-uitstoot van de bestelauto in kwestie.