Ondernemen betekent voor veel mensen vrijheid. Werken voor jezelf. Iets opbouwen dat echt van jou is. Als je jouw ideeën werkelijkheid ziet worden en succes boekt, geeft dat natuurlijk een enorme kick. Tegelijkertijd kun je ook opgaan in het realiseren daarvan. In principe is daar weinig mis mee, maar en constante drang naar groei, prestaties en de adrenaline van het ondernemerschap kan er een verslaving van maken. En als ondernemen verslavend begint te worden, moet je gaan oppassen.
De adrenaline van verslavend succes en risico
Ze zeggen wel eens dat het leven een rollercoaster is, maar ondernemen kan dat net zo goed zijn. Je kunt met tegenvallers te maken krijgen en een hoop stress ervaren, maar je kunt ook de euforie voelen van het bereiken van een succesvolle deal, een recordomzet of een innovatieve doorbraak. De verslavende dopamineboost die je op zo’n moment voelt is te vergelijken met het effect dat gokkers ervaren bij een grote winst of sporters bij een overwinning. Uiteindelijk raakt je brein gewend aan deze beloningen, en blijf je steeds op zoek naar de volgende high. Natuurlijk is het ook gezond dat je wilt groeien met je bedrijf. Maar het kan er ook toe leiden dat je onverstandige risico’s gaat nemen die uiteindelijk het succes van je onderneming juist gaan ondermijnen. Dan wordt de drang om steeds maar meer te bereiken een gevaar.
To do-list zonder einde en de val van overwerken
Als je onderneming je leven is, ben je er altijd mee bezig. Dat is ook wat verslavend in feite inhoudt. Het kan daardoor moeilijk zijn om los te laten. Er is immers altijd wel iets te doen. Als je daar altijd maar aan blijft toegeven, stopt het werk nooit. Dag en nacht kun je met je bedrijf bezig zijn. Je voelt je immers onmisbaar. Misschien ben je dat ook, maar op deze manier vervagen de grenzen tussen werk en privé. Te veel overwerken kan bovendien leiden tot slaaptekort en een steeds hoger stressniveau. Uiteindelijk leidt dit tot mentale en fysieke uitputting, wat op zijn beurt ook weer verminderde productiviteit en creativiteit tot gevolg zal hebben. En dat is precies wat je niet nodig hebt voor je bedrijf. Een goede balans is dus niet alleen goed voor jou, maar ook voor je onderneming.
Sociale en emotionele gevolgen van te druk zijn met ondernemen
Zelf kun je eraan onderdoor gaan als je te veel met je werk bezig bent. Niet alleen door uitputting, maar ook door een gevoel van isolatie. Hoe meer verantwoordelijkheden je voelt, hoe eenzamer het kan voelen. Niemand begrijpt immers echt wat jij doormaakt, en dat kan frustraties opleveren die maken dat je je alleen maar meer gaat storten op je werk. Op sociaal gebied heeft het vele werken ook gevolgen. Familie en vrienden kunnen zich op de tweede plaats voelen staan, omdat voor jou je onderneming altijd voorgaat. En omdat je minder aanwezig bent in sociale situaties, kun je emotioneel afstandelijk worden, waardoor mensen je niet meer terug kennen eigenlijk niet meer zo graag met je willen omgaan.
Tekenen dat je ondernemerschap verslavend en problematisch wordt
Met hard werken en gepassioneerd zijn voor je bedrijf is niet per se iets mis. Sterker nog, dat is nodig om er een succes van te maken. Maar er zijn bepaalde signalen die een teken zijn dat je ondernemerschap een ongezonde verslaving aan het worden is. Bijvoorbeeld wanneer je je schuldig of rusteloos voelt als je niet aan het werk bent. Of wanneer je steeds meer werk nodig hebt om voldoening te kunnen voelen, tot het punt waarop je geen grenzen meer kunt stellen en je werk altijd blijft doorgaan. Ook wanneer je relaties gaan lijden onder je werkdruk en je je eigen fysieke en mentale gezondheid negeert, zijn dat signalen dat het de verkeerde kant op gaat met je en het tijd is om in te grijpen.
Hoe blijf je in balans tijdens het ondernemen?
Natuurlijk zijn er manieren om ondernemerschap op een gezonde manier te beoefenen. Daarvoor is wel nodig dat je leert loslaten. Je kunt niet altijd aan het werk zijn. Plan werktijden in en houd je er zo veel mogelijk aan. Als je kunt delegeren, vertrouw dan op je team en besteed taken uit die ook door anderen uitgevoerd kunnen worden, wat er vaak meer zijn dan je zelf misschien denkt. Maak bewust tijd voor rust, want vrije tijd en ontspanning zijn van cruciaal belang om op lange termijn succesvol te blijven. Blijf ook betrokken bij vrienden en familie en wees eerlijk naar jezelf. Stel jezelf regelmatig de vraag of je nog in balans bent of dat je werk verslavend werkt en de overhand krijgt.
Ondernemen is zonder meer het leukst als je succes hebt. Dat moet je dan ook nastreven voor zover dat realistisch en redelijk is. Wat niet redelijk is, is dat je jezelf erin verliest en het ondernemerschap verslavend voor je wordt. Als je zelf niet kunt inschatten wat de grenzen der redelijkheid zijn, vertrouw dan op je sociale omgeving om je daarin de juiste kant op te sturen.
