Sommige bedrijven worden gestart om diensten te leveren of producten van andere producenten te verkopen. Maar een innovatieve uitvinding kan ook een reden zijn om een bedrijf te starten, zodat je geld kunt verdienen aan een vinding die je gedaan hebt. Alleen wil je dan wel dat jouw vinding van jou blijft en niet zomaar gekopieerd kan worden. Daar moet je zelf stappen voor nemen, om zo een octrooi te krijgen over jouw uitvinding. Daar is tijd en geld mee gemoeid, en er zitten wat haken en ogen aan. We leggen uit hoe het zit met een uitvinding vastleggen als intellectueel eigendom.
Octrooi of patent?
We hebben het over octrooi, maar hoe zit het dan met patent? In Nederland worden deze woorden door elkaar gebruikt en slaan ze in feite op hetzelfde. Het officiële Nederlandse woord voor bescherming van intellectueel eigendom waar het een uitvinding betreft, is ‘octrooi’. Het woord ‘patent’ is over komen waaien uit andere landen, in het bijzonder de Engelstalige wereld. De reden om deze termen niet door elkaar te gebruiken, is omdat wat in het buitenland een ‘patent’ heet mogelijk niet honderd procent overeenkomt met de Nederlandse rechten en procedures. Een belangrijk verschil is bijvoorbeeld de zogenaamde grace period. In een aantal voorname landen buiten Nederland mag je een uitvinding tot een jaar na publicatie nog patenteren. In het Nederlandse octrooirecht moet octrooi aangevraagd zijn vóór de eerste publicatie.
Alleen in Nederland
Er bestaat niet zoals als een wereldwijd octrooi. Een octrooi in Nederland biedt bescherming in Nederland, maar niet daarbuiten. Voor elk gebied waar je bescherming van jouw intellectueel eigendom wil hebben, moet je daar octrooi aanvragen. Daar zijn uiteraard opnieuw kosten bij verbonden. De overweging die je hierbij moet maken is waar jij jouw product wilt gaan verkopen. Op die markten wil je dan octrooi hebben. Daarnaast is het verstandig om te kijken waar potentiële concurrenten gevestigd zijn. Ook voor die gebieden kun je dan eventueel octrooi aanvragen. Dan blijft er nog steeds een (groot) stuk van de wereld over waar je geen octrooi hebt, maar namaak op markten waar jij je niet begeeft is niet zo’n grote bedreiging voor jouw inkomsten.
Geen oneindige bescherming
Helaas is het niet zo dat een octrooi je oneindige bescherming van je intellectueel eigendom biedt. Er zit een maximale termijn aan. In Nederland is dat 20 jaar. Bij octrooien in andere landen kan deze periode anders zijn. Na het verlopen van die beschermingstermijn, kan deze niet meer verlengd worden en wordt het toegestaan voor anderen om jouw uitvinding te kopiëren. In die tijd is het dus aan jouw bedrijf om jezelf in de markt te zetten als het origineel met hoge kwaliteit, zodat je dat voor hebt op je concurrenten. Zo creëer je ook het beeld dat andere bedrijven aan namaak doen.
Rechter kan een octrooi verwerpen
In het Nederlandse octrooirecht is het zo dat onderzoek vooraf niet verplicht is om een octrooi aan te vragen en verleend te kunnen krijgen. Dat betekent dat je sneller tot een octrooi kunt komen, maar het zitten ook nadelen aan. Het is namelijk zo dat het octrooi verleend kan worden zonder dat de rechtmatigheid daarvan getoetst is. Het gevolg hiervan kan zijn dat een ander jou dagvaardt omdat jouw uitvinding op die van een ander lijkt of onvoldoende innovatief blijkt. De rechter kan dan bepalen dat jouw octrooi geen stand houdt. En dan ben je niet alleen terug bij af, je bent eigenlijk ook het alleenrecht op jouw vinding kwijt.
Professionele hulp van een octrooibureau
Het proces van octrooiaanvraag is een zaak van de lange adem waarbij een goede onderbouwing van groot belang is. Klopt je aanvraag niet tot in de puntjes, dan kan hij afgewezen worden of je geen volledige bescherming bieden voor jouw uitvinding. Daarom is het zeer aan te raden om de professionele hulp van een octrooibureau in te schakelen. Zo’n bureau kan ook onderzoek doen om te voorkomen dat je een octrooi aanvraagt dat geen stand gaat houden in de rechtbank. Overigens kan een octrooibureau ook meehelpen met het handhaven van je octrooi als deze eenmaal verleend is.
Laat deze reality check je er niet van weerhouden om stappen te ondernemen om jouw innovatieve vinding te beschermen. Het zou immers mooi zijn als je er de eerste twintig jaar volop winst op kunt maken. Let op: een vinding registreren is iets anders dan een merk registeren.
