Aan het eind van het jaar wil je als werkgever graag iets extra’s doen om je waardering te laten blijken aan je werknemers. De eindejaarsbonus of dertiende maand is natuurlijk zeer welkom, maar de meeste werknemers vinden het gewoon leuk om een tastbaar cadeau te krijgen van hun baas. Daarbij denken we dan meteen aan het kerstpakket, want dat is een mooie traditie die al lange tijd bestaat. Hoewel sommige ondernemers voor een andere variant kiezen waarbij de medewerker zelf iets uitkiest, zijn er gelukkig ook nog een hoop bedrijven die een kerstpakket kopen voor al hun medewerkers. Maar waar komt nu eigenlijk die traditie van dat kerstpakket vandaan?
Negentiende-eeuwse boeren
De traditie begint voor in de negentiende eeuw. In deze tijd was het nog niet zo makkelijk als het nu is om voedsel goed te houden gedurende de wintermaanden. In bepaalde gebieden was het bij boeren de gewoonte mensen die aan de deur kwamen om het boerengezin een vrolijk kerstfeest te wensen iets te eten en drinken aan te bieden. De knechten en meiden werden niet overgeslagen: zij kregen bijvoorbeeld een soort kerststol en warme chocolademelk.
Mand met spullen
Woonde je als personeelslid in bij het boerengezin, dan mocht je op tweede kerstdag naar je eigen familie om daar het kerstfeest te vieren. Daarbij kregen zij dan een mand mee, waarin lekkere en nuttige dingen zaten voor de hele familie. Dit was een blijk van waardering voor de geleverde inspanning van de werknemer gedurende het jaar, en het hielp deze families om een extra feestelijke kerst te kunnen vieren.
Van ambachtslieden naar soldaten
Deze geste werd later overgenomen door andere ambachtslieden. Personeel en leerlingen kregen ook iets mee voor het hele gezin met de kerst. Meestal ging het om eten of drinken, maar het konden ook kleine presentjes zijn. Bedrijven en organisaties hebben dit gebruik overgenomen. Ten tijde van Nederlands-Indië zond de Nederlandse staat kerstpakketten naar de kolonie, die tot in de diepe binnenlanden bezorgd werden bij soldaten die daar gelegerd waren. De gedachte hierachter was dat iedere Nederlander het verdiende om met de kerst een presentje te krijgen.
Kerstpakket op bestelling
De traditie is over de jaren zo ongeveer standaard geworden bij heel veel bedrijven en organisaties in Nederland, maar ook in Engeland, waar het kerstpakket een Christmas hamper wordt genoemd. Van het zelf samenstellen van de pakketten, zoals in de tijd van de boeren en ambachtslieden gebeurde, is men wel afgeraakt. Bedrijven zoals Kerstpakket.net bieden verschillende pakketten aan die ondernemers aan hun personeel kunnen schenken. Daarbij wordt in veel gevallen nog wel de traditie van het includeren van voedsel en drank hoog gehouden.
Het thema-pakket
Hoewel een door een boer of ambachtslied zelf samengesteld pakket met producten natuurlijk ook een soort thema is, is heden ten dage het ‘thema-pakket’ vooral populair geworden. De geschenken in zo’n pakket houden allemaal verband met één thema. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een Italiaans of Oosters kerstpakket, of een pakket met alles in een bepaalde kleur.
Zelf het geschenk kiezen
Een deel van de werkgevers laat de medewerkers zelf hun geschenk kiezen. Het gaat inmiddels om minimaal 30 procent van alle werknemers die een kerstgeschenk krijgen van hun baas. Soms betekent dat dat het personeel op internet iets kan uitzoeken, maar soms wordt er ook een kerstmarkt georganiseerd en krijgt de werknemer muntjes om spullen van te kopen. Het wordt ook steeds gewoner om de optie te bieden het budget voor het kerstgeschenk te doneren aan een goed doel.
Negeer de ondankbare werknemer
Wat werknemers helaas niet altijd beseffen wanneer ze een kerstgeschenk krijgen, is dat het een blijk van waardering is en dat je tevreden moet zijn met het feit dat je iets krijgt. Het is niet ongewoon dat mensen klagen over de inhoud van hun kerstpakket, en dat is natuurlijk wel ondankbaar wanneer je daar als ondernemer toch een hoop geld aan uitgegeven hebt. Maar je kunt niet iedereen altijd blij maken. Het is goed dat je de traditie in stand houdt en de waardering van jouw kant uit laat blijken, ook als die niet altijd wederkerig is. Gelukkig zijn mensen tegenwoordig wel zo handig om dingen uit het kerstpakket te ruilen met elkaar wanneer die mogelijkheid er is, zodat alsnog zoveel mogelijk mensen gelukkig zijn met waarmee ze naar huis gaan.
