Wanneer je in loondienst bent, draag je doorgaans automatisch af voor je pensioen. Steeds meer mensen worden echter zzp’er omdat de markt ze die kant op dwingt. Zij hebben geen secundaire arbeidsvoorwaarden en er is ook geen pensioenvoorziening voor zzp’ers. Er is wel eens gesproken over een verplicht pensioen voor zzp’ers, maar daar bestaat te veel weerstand tegen. In het begin van een loopbaan als zelfstandig ondernemer is er waarschijnlijk weinig financiële ruimte voor pensioenopbouw, maar op een gegeven moment moet je ook als zzp’er stil staan bij je leven ná je loopbaan. Met andere woorden, je moet zorgen dat je zelf pensioen gaat opbouwen. Wat zijn je opties voor een pensioen wanneer je een eenmanszaak hebt?
Lijfrente
Je kunt als zzp’er lijfrente opbouwen. Dit doe je bij een bank, verzekeraar of een beleggingsinstelling. Je spaart dan voor een kapitaal, en dit wordt in termijnen uitgekeerd wanneer je stopt met werken. De premie die je betaalt voor lijfrente is als zzp’er fiscaal aftrekbaar. Wel is er een maximum aan wat je maximaal kunt inleggen: de fiscale jaarruimte.
Zelf sparen
Je kunt uiteraard ook op eigen houtje geld sparen. Hiervoor is discipline nodig, want je moet zo veel mogelijk te allen tijde aan je pensioenopbouw blijven werken. Het voordeel van zelf sparen is dat geld vaak op korte termijn op te nemen is. Fiscaal is dit echter behoorlijk onaantrekkelijk. Jouw inleg komt uit je netto inkomen. Komt je vermogen boven de 30.000 euro, wat echt niet veel is voor pensioenopbouw, dan moet je een flinke vermogensrendementsheffing betalen aan de belasting. In tegenstelling tot bij lijfrente profiteer je bij zelf sparen niet van fiscale voordelen, waardoor je pensioen tot wel 50 procent lager kan uitvallen. Mocht je om welke reden dan ook werkloos worden, dan krijg je geen bijstand totdat je dit vermogen grotendeels uitgegeven hebt.
Oudedagsreserve opbouwen
Als je winst maakt met je onderneming, mag je geld reserveren voor je pensioenopbouw op de balans. Momenteel bedraagt dit 9,44 procent van je winst met een maximumbedrag van 8.999 euro per jaar. Je moet wel aan voorwaarden voldoen hiervoor: je moet het urencriterium halen en aan het begin van het belastingjaar in kwestie jonger zijn dan 65 jaar. Een oudedagsreserve is niet echt een pensioen, maar geld gereserveerd voor je oude dag. Je moet over deze reserve dan ook belasting gaan betalen, tenzij je de reserve omzet in een lijfrenteverzekering. Dan betaal je enkel belasting over de periodieke uitkering.
Voortzetten van je oude pensioenregeling
Sommige ondernemers komen uit een loondienstsituatie en hebben daar al wat pensioen opgebouwd bij een pensioenfonds. In een aantal gevallen is het mogelijk om de pensioenregeling die je bij je laatste werkgever had voort te zetten. Hier kleven wel nadelen aan. Je moet de gehele maandelijkse premie gewoon zelf ophoesten vanaf het moment dat je uit dienst gaat en je eigen onderneming start. Ook is de pensioenpremie bij een vrijwillige voortzetting slechts tot 10 jaar na het ontslag aftrekbaar.
Stakingswinst
Wanneer jij stopt met je onderneming, kun je stakingswinst maken. Stakingswinst is het verschil tussen de boekwaarde van de onderneming en de werkelijke waarde van je bedrijf op het moment van overdracht of beëindiging van de onderneming. Het maakt deel uit van je inkomen in het jaar dat je ermee stopt. Je betaalt inkomstenbelasting over je stakingswinst, tenzij je dit voorkomt door de stakingswinst tegen gunstige belastingvoorwaarden om te zetten in een lijfrente.
Beroepen met collectieve pensioenregeling
Er zijn echter ook beroepen die je als zelfstandige kunt uitvoeren waarbij je verplicht pensioen moet opbouwen middels een collectieve pensioenregeling bij een pensioenfonds. Dit zijn hoofdzakelijk een aantal medische beroepen (huisarts, fysiotherapeut, tandarts, medisch specialist, verloskundige, apotheker en dierenarts) en ambachten (schilder en stukadoor), maar het geldt ook voor roeiers en loodsen in Rotterdamse haven. Wel moet je jezelf aanmelden bij het pensioenfonds in kwestie. Laat je dit na en word je gesnapt, dan moet je met terugwerkende kracht het volledige bedrag wat je tot dan toe had moeten afdragen vanaf het moment dat je met je eenmanszaak startte alsnog betalen.
Blijven doorwerken
Je bent natuurlijk niet verplicht om met pensioen te gaan. Als eigen baas kan niemand jou je baan afpakken omdat je te oud zou zijn. Je AOW-recht behoud je sowieso, dus als jij het ziet zitten om na je pensioengerechtigde leeftijd door te werken, dan kun je dit gewoon doen. Je blijft dan voorzien in een inkomen en hebt geen pensioen nodig. Wel moet je natuurlijk ook denken aan de toekomst, want er komt een tijd dat je je werk niet meer kunt of wilt uitvoeren.
