Winkeliers krijgen met allerlei uitdagingen te maken, niet in de laatste plaats met beperkende maatregelen vanuit de overheid, zoals het afgelopen anderhalf jaar gebleken is. Daarnaast is winkeldiefstal natuurlijk een grote doorn in het oog voor menig winkelondernemer. Maar het gevaar komt helaas niet altijd alleen van buitenaf. Zo kun je als winkelier ook geconfronteerd worden met sweethearting. Wat is dat eigenlijk, en hoe ga je ermee om als ondernemer?
Wat is sweethearting?
Het klinkt zo lieflijk, sweethearting. Tot op zekere hoogte is dat ook zo, alleen niet voor jou als ondernemer. De term ‘sweethearting’ slaat op personeel dat producten weggeeft of met hoge kortingen laat meenemen door familie of vrienden. Het kan gaan om personeel dat bijvoorbeeld 10 euro aanslaat voor een product van 30 euro en vervolgens 90 euro wisselgeld teruggeeft. Dit wordt simpelweg beschouwd als fraude. Daarnaast zijn er ook extremere gevallen, waarbij hele pallets met een waarde van 250.000 euro uit de opslag aan een vriend meegeven worden die zogenaamd chauffeur is. In 2020 werden 407 bewezen gevallen van sweethearting vastgesteld die ontslag tot gevolg hadden.
Hoe constateer je sweethearting?
Sweethearting kan vrij goed onder de radar plaatsvinden als er geen collega is die het heeft zien gebeuren en er melding van maakt. Maar als aan het einde van een periode de balans wordt opgemaakt en er missen producten die niet zijn verkocht, dan kan dit wijzen op winkeldiefstal of sweethearting. Op dat moment zou je gebruik kunnen maken van eventuele beveiligingsbeelden, mits deze lang genoeg opgeslagen blijven, om te kijken of er winkeldiefstal te constateren is. Zo niet, dan kan de verdenking richting medewerkers gaan. Tijdens het opmaken van de balans kan ook geconstateerd worden dat er minder geld binnen is gekomen dan de optelsom van producten die verkocht zijn. Ook dan ligt het voor de hand dat er een of meerdere medewerkers zijn die hier een hand in hebben gehad.
Imagobescherming
Terugkomend op de gedachte dat er waarschijnlijk veel meer gevallen van sweethearting plaatsvinden dan er gemeld worden: waarom is dat eigenlijk? In de eerste plaats natuurlijk omdat het simpelweg niet altijd vastgesteld kan worden. Zonder bewijs kun je een medewerker immers moeilijk van fraude betichten en ontslaan. Maar het is ook zo dat er in gevallen waarin het wel aan de oppervlakte komt winkeliers zijn die niet naar de politie stappen. Deels is dat ingegeven door de gedachte dat de politie ‘er toch niets aan doet’. Maar het is ook een kwestie van imagobescherming: ondernemers denken dat het slechts is voor hun naam en dat van het bedrijf als bekend wordt dat er bij hun in de zaak door het eigen personeel wordt gestolen.
Robin Hood-syndroom
Waarom zou een medewerker echter zijn of haar baan op het spel zetten om op deze manier fraude te plegen? De band tussen de medewerker en de ondernemer kan daarbij een factor zijn. Een medewerker die goed bekend is met de ondernemer en diens leefsituatie, zal zich minder snel geneigd voelen om te stelen van de baas. Maar als de gedachte heerst dat de CEO van het bedrijf er geen boterham minder om zal kunnen eten als hij of zij als medewerker vrienden, familie of wellicht ook zichzelf af te toe iets toestopt. Je zou kunnen spreken van een mogelijk Robin Hood-syndroom bij sweethearting.
Ontslag
Op het moment dat duidelijk wordt dat een bepaalde medewerker zich schuldig maakt aan sweethearting, betekent dat voor jou als ondernemer een acute breuk van de vertrouwensband met de medewerker in kwestie. Andersom is de kans op schaamte groot. Als daar geen sprake van is, dan is dat alle reden om de medewerker meteen de deur te wijzen. Maar ook als er wél sprake is van schuldbewustzijn, is het de vraag of de relatie tussen jou als ondernemer en de werknemer in kwestie nog wel houdbaar is. Als je over je hart kunt strijken als ondernemer en de werknemer een tweede kans wil geven, is dat nobel. Maar het is ook een slecht signaal naar andere medewerkers toe. Ontslag is geen onredelijke actie als een medewerker betrapt wordt op stelen van de baas.
Een vriendelijke term dus, sweethearting, maar voor een ondernemer een reden voor hoofdpijn. Het is erg vervelend als je je personeel niet kunt vertrouwen. Dat wil niet zeggen dat je ze van meet af aan al met wantrouwen tegemoet moet gaan, maar daar waar sweethearting kan plaatsvinden, kan het geen kwaad om er scherp op te zijn.
