Voordat je een bedrijf start, moet je een aantal scenario’s overwegen om de juiste keuzes te kunnen maken. Eén van die scenario’s moet een eventueel faillissement zijn. Waarom? Omdat het belangrijk is om in beeld te hebben wat dat voor consequenties zou hebben voor jou als je persoon en jouw privévermogen. Dat je bedrijf failliet gaat moet immers niet hoeven betekenen dat je zelf ook failliet gaat. Of je ook privé aansprakelijk bent voor de schulden van je onderneming, is afhankelijk van de gekozen rechtsvorm.
Eenmanszaak
Wanneer je een eenmanszaak bent begonnen, bestaat er geen scheiding tussen het vermogen van je onderneming en jouw privévermogen. Dat houdt dus in dat wanneer jij schulden opbouwt met je onderneming en deze niet meer vanuit de onderneming kunt betalen, men beslag kan leggen op je privévermogen. Hierbij kun je wel een verzoek tot schuldsanering indienen.
Vof
Ook bij een Vennootschap Onder Firma (vof) kun je privé aansprakelijk zijn voor de schuld van het vennootschap. Ook wanneer de schulden door een andere vennoot gemaakt zijn. In die zin is er dan weer géén specifieke hoofdelijke aansprakelijkheid bij een vof. Schuldeisers maken in eerste instantie aanspraak op het vermogen van de onderneming. Is dit onvoldoende, dan komen ze uit bij het privévermogen van vennoten en hun eventuele partners. Dit laatste kun je voorkomen door huwelijkse voorwaarden te bepalen. Andersom werkt het overigens niet zo: privé-schulden verhalen op de vof is niet mogelijk, omdat de vof geen aansprakelijkheid kent voor privé-schulden. Wanneer een vennoot naast de vof wél privé failliet wordt verklaard, dan valt het privévermogen binnen dit faillissement. Ook bij een vof is privé een verzoek tot toepassing van de schuldsanering mogelijk.
CV
Ook een commanditaire vennootschap (cv) is een mogelijk rechtsvorm voor een onderneming. Wanneer je vennoot bent die het beheer over de cv draagt, geldt dezelfde privé-aansprakelijkheid als bij de VOF. Ben je echter een stille vennoot, dan kan er geen aanspraak gemaakt worden op je privévermogen. Wel raak je het bedrag dat je in het vennootschap gestoken hebt kwijt.
Maatschap
Is de rechtsvorm van jouw onderneming een openbare maatschap, dan geldt hetzelfde als bij een vof. Men kan jou dus hoofdelijk aansprakelijk stellen voor de schulden van de maatschap, waarbij er aanspraak gemaakt wordt op je privévermogen.
Bv, nv, vereniging, stichting en coöperatie
In alle bovenstaande gevallen is er geen sprake van een rechtspersoon, waardoor er dus hoofdelijke aansprakelijkheid is. Toch zijn er ook een aantal rechtsvormen waarbij er wel sprake is van een rechtspersoon en er in principe geen aanspraak gemaakt kan worden op het privévermogen. Dat zijn bv’s, nv’s, verenigingen, coöperaties en stichtingen. Alleen het vermogen van de rechtspersoon valt bij deze rechtsvormen in het faillissement. Toch zijn er ook hier gevallen waarin er wel iemand hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld, en dat is bij aanwijsbare nalatigheid. Onbehoorlijk bestuur is hier een aanleiding toe. De volgende zaken kunnen tot privé-aansprakelijkheid leiden: onrechtvaardige persoonlijke verrijking ten koste van schuldeisers, het nalaten van het bijhouden van een behoorlijke boekhouding, het niet deponeren van jaarstukken, het aangaan van verplichtingen waarvan de bestuurder weet dat de rechtspersoon die niet kan nakomen, en het niet op tijd melden aan de fiscus van het niet in staan zijn om sociale premies te betalen. Let op wanneer je voor je onderneming geld leent en de bank je vraagt om ook als privépersoon te tekenen, want dan ben je opeens wél privé aansprakelijk.
Bescherm je partner
Zoals eerder al genoemd, kan er bij privé-aansprakelijkheid voor schulden van de onderneming ook aanspraak gedaan worden op het privévermogen van iemand waar je een geregistreerd partnerschap mee hebt. Dit kan verregaande gevolgen hebben en dat is natuurlijk niet wenselijk. Daarom doe je er verstandig aan wanneer je al een onderneming hebt of van plan bent er een te starten om huwelijkse voorwaarden op te stellen. Zo kun je het vermogen van je partner veilig stellen voor jouw eventuele schuldeisers. Het is overigens wel degelijk ook mogelijk om nog na het sluiten van het geregistreerd partnerschap huwelijkse voorwaarden te bepalen. Hiervoor moet je dan naar de notaris. Ga je dus tegen eerdere verwachtingen in alsnog een onderneming starten, dan is het verstandig om van deze mogelijkheid gebruik te maken.
