Als baas kun je met van alles geconfronteerd worden: van werknemers die zich ziekmelden, tot werknemers die niet vooruit te branden zijn of de boel saboteren met een slechte werkinstelling. En je hebt – als het goed is – hopelijk ook gewoon werknemers waar je eigenlijk geen kind aan hebt. Ergens in dat spectrum kun je dan ook nog werknemers hebben die roken. Dat is een beetje een uitstervend ras, want het anti-rook sentiment van de afgelopen paar decennia begint zo langzamerhand wel effect te hebben. En de jongere generaties beginnen er ook niet snel meer aan. Hoewel we zeker niet willen discrimineren, is het in de praktijk zo op de werkvloer dat rokers nog wel voor wat uitdagingen kunnen zorgen. De vraag: hoe ga je als baas om met die rokende werknemers om alles in goede banen te begeleiden?
Niet binnen roken
Laten we het belangrijkste als eerste bespreken, en dat is het feit dat je binnen roken uit den boze is. Niet alleen omdat het stinkt en je die geur afbreuk doet aan je professionele uitstraling. Maar vooral omdat het bij wet verboden is om op een werkplek binnen te roken. Iedereen heeft namelijk tegenwoordig recht op een rookvrije werkplek, want ongevraagd meeroken is niet meer ‘normaal’. Dat betekent dat je je rokers sowieso naar buiten moet verwijzen. Uit barmhartigheid, maar ook vanuit strategisch perspectief kun je ze een rookhok of rookoverkapping aanbieden zodat ze in ieder geval niet in de regen hoeven te staan. Deze plek kun je dan ook meteen aanwijzen als de enige plek rondom het bedrijfspand waar gerookt mag worden. Als je slim bent, plaats je deze rookplek een beetje achteraf, zodat mensen die het gebouw in- en uitlopen geen last hoeven hebben van te roken. Ook om andere redenen kan dit een slimme keuze zijn, maar daar komen we later op terug.
Rokende werknemers hebben dezelfde rechten als andere medewerkers
Rokers hebben dezelfde rechten als al je andere, niet-rokende medewerkers. Dat lijkt een intikker, maar we bedoelen het niet ten faveure van de rokers. De praktijk wijst namelijk uit dat rokers er moeite mee hebben om de pauzes te halen zonder tussendoor te roken, waardoor ze zich nog wel eens een extra rookpauze permitteren, om vervolgens op de gewone pauzetijd óók pauze te houden. Begrijpelijkerwijs is dit bijzonder storend voor collega’s die niet roken, want die krijgen zo minder pauzetijd dan hun rokende collega’s en doen naar alle waarschijnlijkheid ook meer werk. Dat kan natuurlijk niet. Het zorgt voor scheve gezichten. Daarom is het belangrijk om hier streng op te zijn en deze extra rookpauzes niet te tolereren. Een manier om ze ontmoedigen is door die rookplek op afstand te plaatsen, zodat het te veel tijd kost om er naartoe en weer terug te lopen. Je moet dan wel monitoren of er niet alsnog tegen de regels in bij de in- of uitgang gerookt wordt.
Stoppen met roken stimuleren
Er is alle reden om als werkgever het stoppen met roken te stimuleren bij je medewerkers. Hoe minder medewerkers er roken, hoe minder conflict er over het roken ontstaat op de werkvloer. Daarnaast is het voor de gezondheid én de portemonnee van de werknemer zelf een veel betere keuze om te stoppen met roken. Maar het is ook in jouw belang als werkgever. Zoals bekend is roken bijzonder ongezond en leidt concreet tot gezondheidsproblemen. Daar kun jij ook hinder van ondervinden, want het kan leiden tot een verhoogd (langdurig) ziekteverzuim. En aangezien ziekteverzuim voor werkgevers toch al een hoofdpijndossier is, is het je er vast aan genegen om je best te doen om het te voorkomen waar mogelijk. Kijk dus hoe je rokende medewerkers kunt stimuleren om te stoppen en hoe je ze daarin kunt ondersteunen.
Belangrijk is natuurlijk om zelf het goede voorbeeld te geven. Als de baas rookt, is dat voor medewerkers een legitimering om het zelf ook te blijven doen. Rook je nu nog wel, probeer dan ook te stoppen. Probeer daarin dan een uitgesproken voorbeeld te zijn voor je personeel. Besef ook dat stoppen met roken niet eenvoudig is daar het een verslaving en een hardnekkige gewoonte betreft. Je zou rokende werknemers naar programma’s toe kunnen leiden die specifiek zijn ontworpen om te helpen bij het stoppen met roken. Je zou kunnen helpen om hiervoor te betalen, net als voor stoppen-met-roken medicatie. Een andere financiële prikkel in de vorm van beloningen voor werknemers die met succes stoppen met roken is dan weer oneerlijk ten opzichte van niet-rokende werknemers.
