In een vennootschap kan er sprake zijn van een situatie waarbij een aandeelhouder zijn aandelen moet verkopen. De overige aandeelhouders kunnen een nieuwe aandeelhouder zich in laten kopen. Maar ze kunnen ook zelf de aangeboden aandelen kopen. Wat zijn nu de voor- en nadelen van het inkopen van eigen aandelen? En zijn er ook regels betreffende het inkopen van eigen aandelen?
Wat is de inkoop van eigen aandelen?
Een naamloze, besloten en commanditaire vennootschap beschikken over vennoten met ieder zijn eigen aandeel. Dit aandeel kan per aandeelhouder verschillend zijn. Een aandeel van een bepaalde aandeelhouder, binnen de bestaande vennootschap, kan te koop worden gezet. Dit aandeel kan binnen de bestaande vennootschap ook worden ingekocht. Op dat moment is er sprake van inkoop van eigen aandelen. Maarond ook als er een aandeel wordt gekocht uit de nettowinst, door de bestaande aandeelhouders.
Redenen om eigen aandelen in te kopen
Er kunnen meerdere situaties voorkomen die aanleiding kunnen zijn om eigen aandelen in te kopen, namelijk:
- Een vennoot wil zich uitkopen, maar een nieuwe vennoot is niet gewenst in de vennootschap;
- De winst uit de onderneming is hoog en een hoger dividend is niet wenselijk i.v.m. de inkomstenbelasting;
- Als een meerderheidsaandeel van een aandeelhouder zorgt voor een ongelijke zeggenschapsstructuur;
- Voorkomen dat je bedrijf wordt overgenomen;
- Als een stijging van het dividend per aandeelhouder gewenst is.
Voordelen eigen aandelen kopen
Als bijvoorbeeld een familiebedrijf een vertrekkende vennoot heeft, en men wil geen aandeelhouder van buiten de familie, kan men ervoor kiezen om het aandeel zelf in te kopen. De waarde van de aanwezige aandelen blijven in het bedrijf.
Als de nettowinst stijgt neemt het dividend ook toe. De aandeelhouders betalen hier onder andere inkomstenbelasting over. Als men dit niet wenst kan ervoor gekozen worden om een aandeel in te kopen vanuit het opgebouwde kapitaal. De nettowinst daalt dan en dus ook de dividend.
Als er een ongelijke verdeling van aandelen is, kan een bepaalde aandeelhouder een meerderheidsbelang hebben. Bij veel bedrijven beïnvloedt dit de zeggenschapsstructuur. Als men dit wil voorkomen kan deze aandeelhouder een aandeel verkopen aan een andere aandeelhouder met minder ingelegde middelen. Dit trekt de waardeverdeling weer gelijk.
Door eigen aandelen in te kopen neemt het aantal aandelen af. Vervolgens wordt de nettowinst over minder aandelen verdeeld. Dit resulteert in een hoger dividend per aandeel.
Nadelen eigen aandelen kopen
Uiteraard kleven er ook enkele nadelen aan het inkopen van eigen aandelen:
- Door het inkopen van eigen aandelen wordt het eigen vermogen naar beneden gebracht. Dit kan leiden tot een conflict ten opzichte van de schuldenlast. Dit zorgt ervoor dat de waarde van het bedrijf afneemt en dat de koers daalt.
- Beleggers kunnen het inkopen van eigen aandelen zien als een gebrek van het management om door te groeien. Dit komt de koers ook niet ten goede.
- Er gelden wettelijke regels om wanbeleid op dit gebied te voorkomen. Dit kan ervoor zorgen dat het niet eenvoudig is om eigen aandelen in te kopen. Of zelfs onmogelijk, je kunt niet zomaar onbeperkt spelen met de waarde van je aandelen.
- De aansprakelijkheid per aandeelhouder neemt toe op het moment dat er minder aandelen zijn. Als je al een maximaal haalbaar kapitaal in een onderneming hebt gestoken, kan het gebeuren dat je dit kapitaal niet kan dragen als de nood aan de man komt.
Wettelijke bepalingen
Om wanbeleid of fiasco`s te voorkomen zijn er regels opgesteld. Al zijn deze in 2012 versoepeld, nog steeds moet er goed onderzoek gedaan worden naar de regels. De belangrijkste wettelijke bepalingen zijn:
- Het bestuur van een vennootschap mag wel beslissen over de inkoop van eigen aandelen, als dit niet tegen de vastgelegde statuten ingaat;
- Alleen volledige aandelen mogen worden ingekocht. Een en ander zoals in de statuten vastgelegd;
- De vennootschap moet over voldoende reserves beschikken om de waardevermindering van het eigen vermogen op te vangen;
- Inkoop van eigen aandelen mag alleen bij machtiging van alle aandeelhouders van de vennootschap;
- Als bij het inkopen van aandelen niet kan worden voldaan aan de opeisbare schulden, is het bestuur hiervoor aansprakelijk.
Wat voor reden er ook is om eigen aandelen in te kopen, er zijn regels. Overweeg goed wat de consequenties op de lange termijn zijn. Het uitgangspunt is dat de onderneming er gezonder van wordt.