Enkele dagen geleden was het weer eens in het nieuws: de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp’ers. Over het onderwerp wordt al jaren gesproken, maar tot een invoering heeft het nog niet geleid. Ondanks aanzienlijke tegenstand hangt de invoering ervan echter wel al jaren in de lucht. Mogelijk kan de kwestie nu in een stroomversnelling komen, en dat is belangrijk nieuws voor zzp’ers. Wat kunnen we nu al over zeggen over de verplichte AOV voor zzp’ers?
Brief van de minister
Onlangs heeft minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Tweede Kamer geschreven dat samen met vakbonden en werkgevers afspraken zijn gemaakt. Die gaan over nulurencontracten (die verboden zouden gaan worden) en tijdelijke contracten die verder ontmoedigd worden, maar ook over de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers. De regeling zou in 2027 in moeten gaan. Hij gaat dan via het UWV lopen.
Verplichte verzekering bij ontbreken vangnet
Een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers zou inhouden dat alle zelfstandigen zonder personeel in Nederland verplicht worden om een dergelijke verzekering af te sluiten. Momenteel zijn zzp’ers in Nederland niet verplicht om zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid, terwijl er geen vangnet voor ze bestaat zoals werknemers in loondienst dat wel hebben. Als gevolg van die vrijblijvendheid én de hoge kosten voor zo’n verzekering heeft slechts een op de vijf zzp’ers een AOV. Hoewel sommige anderen wel een andere voorziening hebben getroffen, betekent dit dat veel zzp’ers financieel kwetsbaar zijn als ze door ziekte of een ongeval niet in staat zijn om te werken.
Collectief georganiseerde AOV
Nu bestaat er geen collectieve verzekering voor arbeidsongeschiktheid waar zzp’ers gebruik van kunnen maken. Ieder kiest voor zich een verzekeraar waarbij hij of zij zich wil verzekeren. Het idee is dat de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers collectief gaat worden georganiseerd. Daardoor zouden de kosten voor de zzp’ers worden beperkt. In plaats van dat zzp’ers dan dus individueel een verzekering afsluiten, wordt er een gezamenlijke regeling getroffen waardoor de premies voor de AOV lager uitvallen. Dan is natuurlijk goed nieuws, maar het neemt niet weg dat er veel zzp’ers meer maandelijkse vaste lasten gaan krijgen dan ze eigenlijk wilden.
Uitwerking van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering
De verdere uitwerking van de verplicht AOV voor zzp’ers is nog onduidelijk. Uiteraard moet de verplichte verzekering via wetgeving worden ingevoerd. Er moeten regels en criteria worden opgesteld om te bepalen wie verplicht is om zich te verzekeren, wat de minimale dekking zou moeten zijn en hoe de premies worden berekend. Er zijn ook discussies gaande over wie de kosten voor deze verzekering zou moeten dragen – de zzp’ers zelf of ook de opdrachtgevers waarvoor zij werken. Wat wel bekend is, is dat wat betreft de minister de verplichte AOV bij ziekte na een jaar gaat uitbetalen, maar dat zorgen over zijn. Andere pleiten voor twee jaar om de hoogte van de maandelijkse premie te drukken. Dan moet er immers meer worden uitgekeerd.
Al jaren onderwerp van discussie
Het invoeren van een verplichte AOV voor zzp’ers is al jaren een onderwerp van discussie in Nederland. Daarom is er ook nog steeds geen definitief besluit genomen. Voorstanders van de verplichte AOV stellen al lange tijd dat het nodig is om financiële bescherming te bieden aan zzp’ers, omdat voor hen het vangnet bij ziekte ontbreekt. Ook is men van mening dat de invoering van zo’n verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering hun positie ten opzichte van werknemers zou verbeteren. Maar er zijn zeker ook tegenstanders van het concept van een verplicht gestelde AOV. Zij vrezen dat de kosten voor de zzp’ers te hoog zouden worden en dat het juist hun concurrentiepositie ten opzichte van werknemers zou kunnen schaden. Toch lijkt het erop dat de tegenstanders aan het kortste eind trekken en de verplichte verzekering er uiteindelijk toch gaat komen.
Als de verhoudingen in de politiek in het voordeel van een verplichte AOV voor zzp’ers blijven, kunnen we ervan uitgaan dat er de komende jaren veel meer bekend gaat worden over het hoe en wat van deze verzekering. Dat geeft zzp’ers de kans om zich erop voor te bereiden. Zij die al een AOV hebben zouden zoals het er nu naar uitziet niet hoeven over te stappen, maar de rest ontkomt niet aan de verplichte verzekering. Dat heeft ook financiële gevolgen waar eenieder zich op tijd bewust van moet zijn en mee moet zien om te gaan. Maar dan ben je wel verzekerd voor arbeidsongeschiktheid, hoewel het dus ook wel even duurt voordat je bij ziekte daadwerkelijk uitbetaald gaat worden.
